Rekabet Kurumu internet sitesinde Nadirkitap Bilişim ve Reklamcılık A.Ş. (Nadirkitap) hakkında yürütülen soruşturmanın ceza ile sonuçlandığı duyuruldu. Hatırlanacağı üzere Nadirkitap hakkında hâkim durumunu kötüye kullandığı iddiasıyla soruşturma açılmıştı. Bu iddiaya dayanak olarak “www.nadirkitap.com” isimli internet sitesi üzerinden ikinci el kitapların çevrimiçi satış piyasasında aracılık hizmeti sağlayan Nadirkitap’ın rakip aracı hizmet sağlayıcılar vasıtasıyla ürünlerini pazarlamak isteyen satıcı üyelerin verilerini kendilerine sağlamayarak rakip teşebbüslerin faaliyetlerini zorlaştırması gösterilmişti.

Soruşturma sonucunda Nadirkitap’ın öncelikle ikinci el kitap satışına aracılık sağlayan platform hizmetleri pazarında hâkim durumda olduğu tespit edilmiştir. Ardından Nadirkitap’ın satıcı üyelerinin www.nadirkitap.com’a yükledikleri kitap verilerine erişimi ve bu verilerin taşınabilirliğini haklı bir gerekçe olmadan engellemek suretiyle hâkim durumunu kötüye kullandığına karar verildi. Buna göre Nadirkitap’a 2021 yılı gayrisafi gelirleri üzerinden 346.765,63 TL idari para cezası uygulandı. İlaveten ihlalin sonlandırılmasını ve pazardaki etkin rekabetin tesis edilmesini teminen Nadirkitap’ın satıcı üyelerinden bu yönde bir talep gelmesi halinde, ilgili satıcı üyelere kitap envanter verilerini doğru, anlaşılabilir, güvenli, eksiksiz bir şekilde, ücretsiz ve uygun formatta sağlamasına karar verildi.

Söz konusu soruşturma hem ilgili ürün pazarı tanımı hem de veri taşınabilirliğine ilişkin olması sebebiyle ilkleri barındırmaktadır. Bu nedenle soruşturma açıldığında gündemde ses getirmişti. Bu kapsamda sizlerle soruşturma açıldığına dair haberimizi de paylaşmıştık[1].

Veri taşınabilirliğine yönelik dijital platformları ve üye iş yerlerini ele aldığımızda; satıcı üyelerin platformda yer alan yorum ve puanlarının bu satıcının rakip bir platforma aktarılmasına izin vermemesi örnek gösterilebilecektir. Somut durumda Nadirkitap’ın sitesine bakıldığında satıcıların işlem sayısı, başarı oranı ve satıcı hakkında yorumlara yer verildiği görülmektedir. Kurum sayfasında yayımlanan duyuru ve kısa karardan ise Nadirkitap’ın üye satıcıların kitap verilerine erişimini ve taşınmasını haklı bir sebep olmaksızın engellediği anlaşılıyor. Böylelikle Türk rekabet hukukunda bu husus ilk kez hâkim durumu kötüye kullanma olarak kabul edilmiş oldu.

Veri taşınabilirliği konusunun sadece Türkiye’de değil diğer ülke otoritelerinin de gündeminde olduğu söylenebilecektir. Örneğin Alman Rekabet Kanunu’ndaki değişiklikler ile dijital platformlara müdahale imkânı getirilmişti. Buna göre, OECD’nin bir forumunda[2] da değinildiği üzere veri taşınabilirliğini reddetmek veya zorlaştırmak şeklindeki eylemler otoriteler tarafından yasaklanabilecektir. Benzer şekilde Kurul da bu yönde bir karar almış oldu.

Öte yandan bu kararın “Veri sahibi kim?” tartışmasını da içerdiğini hatırlatalım. Veri sahibinin üye iş yeri mi yoksa dijital platform mu olduğu noktasında farklı görüşler bulunmaktadır. Gerekçeli karar ile Kurul’un bu konuya ilişkin değerlendirmelerini de görmek mümkün olabilecek.

Sonuç itibariyle ilkleri barındıran bu karar, özellikle veri erişimine yönelik olarak Kurul’un yaklaşımını görmek amacıyla önem arz ediyor. Kurul’un detaylı değerlendirmelerine ulaşabileceğimiz gerekçeli kararı merakla bekliyoruz.

Bilgi ve değerlendirmelerinize sunarız.

[1]https://www.ari.av.tr/tr/2021/01/29/rekabet-kurulu-nadirkitap-bilisim-ve-reklamcilik-a-s-hakkinda-sorusturma-baslatti/

[2]https://www.bundeskartellamt.de/SharedDocs/Publikation/EN/Diskussions_Hintergrundpapiere/2020/OECD_2020_ABUSE_OF_DOMINANCE_IN_DIGITAL_MARKETS.pdf?__blob=publicationFile&v=2