Rekabet Kurumu 7 Ocak 2019 tarihinde internet sitesinde yayınladığı haberle; Rekabet Kurulu’nun 13.12.2018 tarihli toplantısında Google Reklamcılık ve Pazarlama Ltd. Şti., Google International LLC, Google LLC, Google Ireland Limited ve Alphabet Inc. hakkında 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesini ihlal edip etmediklerinin tespitine yönelik soruşturma açılmasına karar verildiğini duyurdu. Açılan bu soruşturma ile Google’ın genel arama hizmetlerine yönelik yaptığı algoritma güncellemeleri ve Adwords reklamları ile hakim durumunu kötüye kullanarak teşebbüslerin faaliyetlerini zorlaştırıp zorlaştırmadığı iddiasının inceleneceği ifade edildi. Böylece Google hakkında Türkiye’de üçüncü soruşturma açılmış oldu.

Bilindiği üzere Kurul, 18.07.2018 tarihli toplantısında da Google Reklamcılık ve Pazarlama Ltd. Şti., Google International LLC, Google LLC, Google Ireland Limited hakkında genel arama pazarındaki hâkim durumunu kötüye kullanarak çevrimiçi alışveriş hizmetleri pazarındaki rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırdığı iddiası üzerine soruşturma açılmasına karar vermişti. Söz konusu soruşturmaya ilişkin karar Kurul tarafından henüz verilmemişken yeni bir soruşturma açılması kararı verilmesi ise dikkat çekici bir unsur oldu.

Ayrıca hatırlanacağı üzere Kurul, Mart 2017’de idari yargı kararı üzerine açılan bir soruşturma sonucunda,  19.09.2018 tarih ve 18-33/555-273 sayılı kararı ile Google LLC, Google International LLC ve Google Reklamcılık ve Pazarlama Ltd. Şti. hakkında 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesini ihlal ettikleri gerekçesiyle 93.083.422,30 Türk Lirası idari para cezası verilmesine oybirliği ile karar vermişti. Henüz gerekçeli karar yayınlamamakla birlikte soruşturmanın sonuçlandığına yönelik haberin ekinde yer alan metinde şu hususlar belirtilmiştir:

♦ Öncelikle Google ve iştiraklerinin “lisanslanabilir mobil işletim sistemleri” pazarında hakim durumda olduğu oybirliği ile tespit edilmiştir.

♦ Cihaz üreticileri ile imzalanan Mobil Uygulama Dağıtım Sözleşmelerinde yer alan Google aramanın sözleşme ile belirtilen noktalarda varsayılan olarak atanması, Google arama parçacığının ana ekranda konumlandırılması, Google Webview’in varsayılan ve tek bileşen olarak atanması ile Google aramanın cihazlarda münhasıran yüklenmesinin 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesini ihlal ettiğine oybirliği ile karar verilmiştir.

Ayrıca, Kurul ihlali sonlandırmak ve pazarda etkin rekabetin tesisini temin etmek amacıyla;

♦ Google ve iştiraklerine google arama parçacığının ana ekranda ayrıcalıklı olarak yüklenmesi zorunluluğu, google aramanın sözleşmede yer verilen tüm arama erişim noktalarında varsayılan ortak olarak aranması, Google Webview bileşeninin varsayılan ve münhasır uygulama içi internet sağlayıcı olarak yüklenilmesi zorunluluğunu düzenleyen hükümlerin sözleşmeden kaldırılmasına

♦ Mevcut tüm sözleşmelerden Google aramanın rakiplerinin cihazlara önyüklenemeyeceğine ve cihaz üreticilerinin cihazlardaki arama noktalarının herhangi birinde Google aramaya rakip ürünleri kullanamayacaklarına dair koşulların sözleşmelerden çıkarılması yükümlülükleri getirilmesine

karar vermiştir.

Böylece 2018 yılında Google ve iştirakleri hakkında yürütülen bir soruşturma idari para cezası ile sonuçlanmış ve ayrıca iki yeni soruşturma açılmış oldu.

Google ve iştirakleri hakkında son yıllarda Avrupa Komisyonu tarafından da üç soruşturma yürütülmüş söz konusu soruşturmalardan ikisi sonuçlanmıştı. Sonuçlanan soruşturmalar Komisyon tarafından en yüksek birinci ve ikinci para cezası olarak tarihe geçmişti.

İlk olarak, Kasım 2010’da soruşturma başlatılmış ve soruşturma neticesinde Google’ın sistematik olarak kendi karşılaştırma hizmetlerini rakiplerine göre öne çıkarttığı ve kendisine rakip olan karşılaştırma hizmetlerinin arama sonuçlarında bulunmasını zorlaştırararak hakim durumu kötüye kullandığı tespit edilmişti. Yaklaşık 7 yıl süren incelemenin ardından Google’ın pazardaki hakim durumunu bir başka Google ürünü olan karşılaştırmalı alışveriş hizmetlerine avantaj sağlamak suretiyle kötüye kullandığı gerekçesiyle 2.42 milyar avro para cezası verilmişti. Söz konusu ceza o dönemde Avrupa Komisyonu tarafından verilen en yüksek idari para cezası teşkil etmekteydi.

Komisyon tarafından 2018 yılında karar verilen başka bir soruşturmada ise Google’a Komisyon tarihi boyunca verilen en yüksek idari para cezası olan 4.34 milyar avro para cezası verilmişti. Rekor cezanın gerekçeleri şöyleydi:

√ Google’ın, Google’ın uygulama mağazasını (Google Play Store) lisanslamasının bir koşulu olarak üreticilerin Google Search uygulamasını ve tarayıcı uygulamasını (Chrome) önceden yüklemesini istemesi.

√ Google’ın, yalnızca Google Search uygulamasını cihazlarına önceden yüklemeleri şartıyla bazı büyük üreticiler ve mobil ağ operatörlerine ödeme yapması

√ Google’ın, üreticilerin Google tarafından onaylanmayan Android’in alternatif sürümlerindeki işletim sistemlerine sahip telefonları satmalarını engellenmesi

Son olarak ise 2016 yılında başlatılan soruşturmada Google’ın hakim durumunu kötüye kullanarak arama motoru aracılığıyla yapılan aramalarda kendi karşılaştırma temelli alışveriş hizmetlerini sistematik olarak önde çıkarması sebebiyle soruşturma başlatılmıştı. Söz konusu soruşturman halen devam etmektedir.

Görünen o ki 2019 yılı da Google’a ilişkin kararların merakla takip edildiği bir yıl olacak gibi…