Kanada Rekabet Otoritesi, uzun yıllardır devam eden ve rekor cezaların verildiği otomotiv yedek parça soruşturmasında 13. ve son uzlaşma ile süreci sonlandırdı. Soruşturma, otomotiv firmalarının açtığı yedek parça ihalelerinde anlaşma yapılarak ihale paylaşımı yapılmasına yönelikti. Soruşturmada, 2001 ila 2006 model Toyota Corolla ve Honda Civic araçlar için açılan ihaleler başta olmak üzere, Honda ve Toyota tarafından yapılan ihalelerde Japon yedek parça üreticileri tarafından ihale paylaşımı anlaşması yapıldığı tespit edildi. Yaklaşık on yıldır devam eden soruşturma süreci, Japon parçası üreticisi INOAC’in araçların dahili plastik teçhizatının tedarikine ilişkin olarak Toyota tarafından 2004 yılında açılmış olan ihaleye dair diğer Japon Japon parça üreticileri ile danışıklı hareket ettiklerine dair tespit ve bu sebeple INOAC’a 1.3 milyon Kanada doları ceza verilmesi ile noktalandı.
Japon yedek parça üreticilerinin Kanada’da aldıkları ceza, ihale paylaşımı ile ilgili aldıkları ilk ceza değil. Zira bu soruşturma uluslararası bir kartelin bir bölümünü oluşturuyor. Daha önce Avrupa Komisyonu tarafından 2013 yılının Temmuz ayında verilen kararla beş Japon yedek parça üreticisi hakkında toplam 141 milyon avro para cezası verilmişti. Sumitomo, Yazaki, Furukawa, SYS ve Leoni’nin 2000 ila 2009 yılları arasında Toyota, Honda, Nissan ve Renault tarafından açılan kablo tesisatı ihalelerinde pazar paylaşımı yaptığı tespit edilmişti. Yine Avustralya’da söz konusu ihale paylaşımı nedeniyle 46 milyon AUD rekor para cezası verilmişti. Avrupa Komisyonu tarafından ceza verilen rekabet ihlalleri aşağıdaki tabloda yer alıyor:
İhale Yapan Şirket | Yedek Parça Üreticisi Teşebbüs | Rekabet İhlali Süresi |
Toyota | Sumitomo, Yazaki ve Furukawa | 6 Mart 2000 – 5 Ağustos 2009 |
Honda | Sumitomo, Yazaki ve Furukawa | 5 Mart 2001 – 7 Eylül 2009 |
Nissan | Sumitomo ve Yazaki | 14 Eylül 2006 – 16 Kasım 2006 |
Renault I | Sumitomo ve SYS | 28 Eylül 2004 – 13 Mart 2006 |
Renault II | Sumitomo, SYS ve Leoni | 5 Mayıs 2009 – 22 Aralık 2009 |
Tüm bu ihlaller neticesinde Yazaki’ye 125.341.000 avro, Furukawa’ya 4.010.000 avro, SYS’ye 11.057.000 avro ve Leoni’ye 1.378.000 avro para cezası verilmişti.
Kanada’da ise 2013 yılının Nisan ayında başlayan otomotiv parçaları ihalelerine fesat karıştırma ile ilgili cezalar 2018 yılının Ekim ayında IONAC hakkında verilen 1.3 milyon dolarlık ceza ile sonlanmış oldu.
Soruşturmaya ilişkin hazırlamış olduğumuz tablo aşağıdaki gibidir:
Karar Tarihi | Şirket | Motorlu Taşıt Parçası |
Ceza Miktarı (Kanada Doları) |
4 Nisan 2013 | Furkawa | Elektrik Kutuları | 5 milyon $ |
18 Nisan 2013 | Yazaki Corporation | Kablo Tesisatı | 30 milyon $ * |
12 Temmuz 2013 | Jtekt Corporation | Tekerlerk Göbeği Ünitesi | 5 milyon $ |
30 Ocak 2014 | NSK Ltd. | Tekerlek Göbeği Ünitesi | 4.5 milyon $ |
20 Şubat 2014 | Panasonic | Anahtar ve Sensörler | 4.7 milyon $ |
20 Ağustos 2014 | DENSO Corporation | Elektronik Kontrol Ünitesi | 2.45 milyon $ |
11 Aralık 2014 | Yamashita Rubber Co. | Titreşim Önleyici Birleşen ve Sistemler | 4.5 milyon $ |
9 Aralık 2015 | Toyo Tire | Titreşim Önleyici Birleşen ve Sistemler | 4.5 milyon $ |
1 Nisan 2016 | Showa Corporation | Elektrikli Direksiyon Dişlileri | 13 milyon $ |
20 Temmuz 2016 | Nishikawa Rubber Co., Ltd. | Gövde Sızdırmalık Ürünleri | 130 milyon $ ** |
25 Nisan 2017 | Mitsubishi Electric Corporation | Alternatör ve Ateşleme Bobinleri | 13.4 milyon $ *** |
13 Aralık 2017 | NGK Spark PLUG Co.,Ltd. | Bujiler | 550.000 $ |
19 Ekim 2018 | INOAC Corporation | Plastik Panel Ürünleri | 1.3 milyon $ |
*Kanada’da ihaleye fesat karıştırma nedeniyle şimdiye kadar verilmiş en yüksek ceza.
**Hem Kanada hem ABD’deki rekabet ihlalleri sebebiyle ABD mahkemesi tarafından verilmiştir
*** Kanada’da ihaleye fesat karıştırma nedeniyle şimdiye kadar verilmiş ikinci en yüksek ceza.
Soruşturma süresince 13 teşebbüs hakkında toplam 86 milyon Kanada Doları ceza verildi. Soruşturma, ihaleye fesat karıştırma nedeniyle Kanada’da verilen en yüksek cezalar olarak kayıtlara geçti. Söz konusu soruşturmalarda Yazaki Corporation’a verilen 30 milyon Kanada Doları ceza şimdiye kadar Kanada’da ihaleye fesat karıştırma nedeniyle verilen en yüksek ceza olurken Mitsubishi Electric Corporation’a verilen 13,4 milyon dolar ceza da en yüksek ikinci ceza oldu.