Rekabet Kurumu’nun uzun süredir beklenen otomotiv sektörüne ilişkin tebliği 4 Şubat 2017 tarih ve 29989 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi, böylece otomotiv sektöründe rekabet hukuku açısından bir dönem sona erdi ve sektör tarafından uzun süredir beklenen yeni dönem başladı.
Kısaca hatırlatmak gerekirse, Avrupa Birliği’nin 2010 yılında mehaz düzenlemeyi değiştirmesinin ardından Rekabet Kurumu yaklaşık altı yıldan fazla bir süredir 1 Ocak 2006 tarihinden bu yana uygulanmakta olan “2005/4 sayılı Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalara ve Uyumlu Eylemlere İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği”nin (2005/4 sayılı Tebliğ) değiştirilmesi için çalışıyordu. Sektör oyuncularıyla yapılan bir anket çalışmasının ardından 2005/4 sayılı Tebliğ’in uygulamasını da kapsayan bir Otomotiv Sektör Raporu kamuoyu ile paylaşılmıştı. Ardında yapılan çalıştayların sonuçları da değerlendirilmek suretiyle ilk Taslak Tebliğ kamuoyu görüşüne açılmıştı. 2016 yılının sonunda yapılan bir toplantı ile Taslak Tebliğ’e dair görüşler son kez alınmıştı. Nihayet 24 Şubat 2017 tarihinde “2017/3 sayılı Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği” (2017/3 sayılı Tebliğ) Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
2017/3 sayılı Tebliğ, selefi olan 2005/4 sayılı Tebliğ’den önemli farklılıklar içermekle birlikte, mehaz düzenleme olan Avrupa Birliği Komisyonu’nun 461/2010 sayılı Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalar ve Uyumlu Eylemlere Avrupa Birliği’nin İşleyişine İlişkin Anlaşmanın 101/3. maddesinin Uygulanmasına İlişkin Tüzük’ünden de farklıdır. 2017/3 sayılı Tebliğ’in, 2005/4 sayılı Tebliğ’e göre daha sade bir içerikle hazırlandığı görülmektedir.
2017/3 sayılı Tebliğ’de ilk bakışta göze çarpan temel değişiklikler şu şekilde özetlenebilir:
- Tanımlar maddesi alfabetik olarak düzenlenmiş ve genişletilmiştir.
- Muafiyetten yararlanma koşulu olarak tek eşikli bir pazar payı (%30) sistemi belirlenmiştir.
- Muafiyetin genel koşulları arasında yer alan feshin detaylı ve objektif olması koşulları ile hakem koşulu kaldırılmıştır.
- Dikey anlaşmadan kaynaklanan hakların aynı dağıtım ağı içerisinde yer alan yetkili satıcı ya da yetkili servise sözleşmenin devredilebilmesi serbestisi kaldırılmıştır.
- Araç satışında çok markalılığa ve ek tesis yeri açma serbestisine son verilmiştir.
- Sağlayıcıların bağımsız teşebbüslere teknik bilgi, teşhis cihazı, ekipman verme zorunluluğun kaldırılmıştır.
- Rekabet etmeme yükümlülüğü araç satışı, yedek parça ve bakım onarım hizmetleri bakımından ayrı ayrı olmak üzere yeniden düzenlenmiştir.