2018 yılının ikinci yeniden satış fiyatının tespiti cezası bu kez “online satışlar bakımından bayilerinin yeniden satış fiyatını belirlemek” suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle Sony Eurasia Pazarlama A.Ş.’ye verildi. Sony’nin ihlale konu olan uygulamasının sadece internet satışları ile sınırlı olup olmadığını görmek için gerekçeli kararı beklemek gerekmekle birlikte, Rekabet Kurumu’nun duyurusunda yer alan haliyle kabul edilecek olursa söz konusu ceza online satışlarda yeniden satış fiyatı tespiti nedeniyle verilen ilk ceza olma özelliğini taşıyor [1]. Esasen her ne kadar online satışlara vurgu yapılmış olsa da ihlalin nitelik itibariyle yeniden satış fiyatının tespiti olduğu söylenebilir. Dolayısıyla, bayilerin online satışlarını tümden engellemeye yönelik bir davranışın tespit edilemediği sonucunu çıkarmak mümkündür. Hatırlanacağı üzere, internet üzerinden satışlara dair kısıtlamalar yakın zamanda 22.08.2017 tarih ve 17-27/454-195 sayılı BSH ve 15.02.2018 tarih ve 18-05/74-40 sayılı Jotun Boya kararlarında gündeme gelmişti. Her ikisinde de sağlayıcı teşebbüslere bayilerin internet üzerinden satış yapmalarını engelleyici uygulamalardan kaçınmaları yönünde uyarı yazısı gönderilmesine karar verilmişti.

Rekabet Kurulu’nun (Kurul) bu kararı, özellikle göreli olarak büyük teşebbüsler tarafından gerçekleştirilen yeniden satış fiyatına müdahaleye dair davranışlara müsamaha gösterilmeyeceğini bir kez daha ortaya koymuş oldu.  Bilindiği üzere, en ağır dikey sınırlama olarak kabul edilen yeniden satış fiyatının tespiti Kurul’un en katı yaklaşım gösterdiği uygulamaların başında geliyor. Kurul yeniden satış fiyatının tespiti nedeniyle ceza verdiği ilk karar olan 24.11.1999 tarih ve 99-53/575-365 sayılı İGTOD kararından bu yana yaklaşık iki ay önce açıklanan Henkel kararı da dahil olmak üzere, bu konuyu içeren toplam 17 soruşturma yaptı. Bu soruşturmaların dört tanesi cezasız sonuçlanırken 13’ünde hakkında soruşturma yürütülen teşebbüslere farklı oranlarda cezalar verildi [2]. En yüksek ceza ise yüzde birlik oranla 24.03.2005 tarih ve 05-18/224-66 sayılı Warner Bross kararı ile gelmişti.

2016 yılının en önemli kararları arasında yer alan 07.11.2016 tarih ve 16-37/628-279 sayılı Bilgisayar oyunları ve tüketici elektroniği kararında ise tüketici elektroniği pazarında Vestel ve Philips’e yeniden satış fiyatının tespit edilmesi sebebiyle ceza verilmişti. Dolayısıyla tek bir soruşturmada yeniden satış fiyatının tespiti nedeniyle iki ayrı teşebbüse ceza uygulanmıştı. Hatırlanacağı üzere Kurul, yaklaşık iki ay önce 19.09.2018 tarih ve 18-33/556-274 sayılı karar ile Türk Henkel Kimya Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye, ürünlerinin yeniden satış fiyatını tespit etmek suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle 6.944.931,02 TL idari para cezası vermişti. Bu son kararda ise Kurul, Sony Eurasia Pazarlama A.Ş.’ye 2.346.618,62 TL idari para cezası verdi. Nihai karara ilişkin açıklamada yer verilen Ceza Yönetmeliği’nin 5. maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendine yapılan atıftan ihlalin süresinin 1 ila 5 yıl arasında olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca Ceza Yönetmeliği’nin 7. maddesinin birinci fıkrasına yapılan atıfla da hafifletici unsurların varlığı nedeniyle temel para cezasında indirim yapılmış olduğu söylenebilecektir.

Görüldüğü üzere yeniden satış fiyatının tespiti son iki yıllık dönemde dört karara konu olmuş bulunmaktadır. Şimdi merakla 3 Ocak 2019 tarihinde sözlü savunması yapılacağı açıklanan Turkcell İletişim Hizmetleri A.Ş.’ye yönelik soruşturmanın sonucu beklenecek diyebiliriz. Hatırlatmak gerekirse Turkcell’in distribütörlerine ve bayilerine yönelik yeniden satış fiyatının tespiti ve münhasırlık uygulamaları yoluyla 4054 sayılı Kanun’un 4. ve 6. maddelerini ihlal ettiği iddialarına ilişkin olarak yürütülen soruşturma sonucunda verilen 06.06.2011 tarih ve 11-34/742-230 sayılı Rekabet Kurulu kararının Danıştay 13. Dairesinin 16.10.2017 tarih ve E. 2011/4560, K. 2017/2573 sayılı kararı ile yeniden satış fiyatının tespiti iddiaları bakımından kısmen iptal edilmesi üzerine, iptal kararının gereğinin yerine getirilmesine yönelik olarak Kurul’un 31.05.2018 tarihli karar ile soruşturma açılmıştı.

[1] Hatırlanacağı üzere AB Komisyonu da 24 Temmuz 2018 tarihli duyurusu ile online satışlarda yeniden satış fiyatını tespit ettikleri gerekçesiyle tüketici elektroniği üreticileri Asus, Denon & Marantz, Philips ve Pioneer’a dört ayrı soruşturma neticesinde toplam 111 milyon avronun üzerinde para cezası verildiğini açıklamıştı.

[2] Örneğin 09.07.2003 tarih ve 03-49/556-241 sayılı Akmaya kararı, 21.02.2007 tarih ve 07-15/142-45 sayılı Alarko Carrier kararı, 13.03.2007 tarih ve 07-22/207-66 sayılı 3M kararı