Almanya Rekabet Otoritesi (Bundeskartellamt) hâkim durumunu kötüye kullandığı gerekçesiyle Facebook’un veri işleme politikalarına kısıtlamalar uyguladı.

Facebook’un hizmet şartlarına göre kişilerin bu sosyal ağı kullanabilmeleri, Facebook dışındaki diğer internet siteleri ile akıllı telefon uygulamalarından verilerinin toplanabilmesine ve bu verilerin kendi Facebook hesaplarıyla ilişkilendirilmesi koşullarına bağlanmıştır. Böylelikle Facebook’un iştirakleri olan Whatsapp ve Instagram’dan ve diğer üçüncü taraf internet sitelerinden toplanan bütün veriler Facebook’ta birleştirilebilmekte ve kullanıcıların hesaplarıyla eşleştirilmektedir. Bu veri akışı özellikle “Beğen” ve “Paylaş” butonları ile yapılmaktadır.

Bundeskartellamt Başkanı Andreas Mundt yaptığı basın açıklamasında verilerin rekabette belirleyici bir faktör olduğunun altını çizerek, verilerin ekonomik değerini vurgulamıştır. Nitekim Facebook’un hâkim durumda olduğu tespiti yapılırken sahip olduğu veriler esas alınmıştır. Buna göre günlük aktif kullanıcılara göre %95, aylık aktif kullanıcılara göre %80’den fazla pazar payına sahip olan Facebook’un pazarda hâkim durumda olduğu tespit edilmiştir.. Bu doğrultuda Facebook’un pazardaki hakim durumu da göz önüne alındığında, şirketin kullanım koşullarını kabul etmeleri için kullanıcılara zorunlu bir onay kutusu sunması, bu tür yoğun veri işleme faaliyetleri uygun bir sebep kabul edilmemiştir. Bu halde kullanıcıların sahip olduğu tek seçenek, kapsamlı veri işleme faaliyetini kabul etmek veya sosyal ağı kullanmaktan kaçınmaktır. Böyle bir durumda, kullanıcıların tercihlerinin geçerli bir rıza olarak kabul edilemeyeceği belirtilmiştir. Bundeskartellamt, bu değerlendirmeleri yaparken önde gelen veri koruma otoriteleriyle yakın iş birliği içerisinde bulunduğunu da açıklamıştır.

Bundeskartellamt, Facebook’un bu faaliyetlerini sömürücü nitelikte bir davranış olarak değerlendirmiştir. Böylece Facebook’un hakim durumunu kötüye kullandığına karar vermiştir. Nitekim Facebook’un sömürücü nitelikteki uygulamaları sebebiyle, rakip şirketlerin benzer nitelikteki bir veri havuzuna erişmesi ve rekabet edebilmesi mümkün gözükmemektedir. Açıklamada ayrıca rekabet hukuku açısından sömürücü nitelikteki uygulamalara ilişkin bu yaklaşımın yeni olmadığı ve Bundeskartellamt’ın Federal Mahkeme içtihatıyla uyumlu hareket ettiği belirtilmiştir. Nitekim Mahkeme’nin içtihadında yalnızca aşırı fiyat uygulamalarının değil uygun olmayan sözleşme şartları ve hükümlerinin de sömürücü nitelikte uygulamalar kapsamında değerlendirildiği ifade edilmiştir. Dolayısıyla Bundeskartellamt; Facebook’un mevcut politikaları çerçevesinde topladığı, sadece kendi internet sitesinden değil, iştirakleri ve diğer internet sitelerinden elde edilen neredeyse sınırsız miktarda kullanıcı verilerinin birleştirilmesi ve kullanıcıların çok ayrıntılı profillerinin alınıp çevrimiçi ortamda ne yaptıklarının bilinmesinin sömürücü nitelikte bir davranış olduğunu ve hâkim durumun kötüye kullanılması anlamına geldiğini belirtmiştir.

Sonuç olarak Bundeskartellamt, Facebook’un mevcut hizmet şartlarında, kullanım ayarlarında değişiklik yapmasına karar vermiştir. Ayrıca veri işleme süreçlerinin şeffaf bir biçimde yerine getirilmesi gerektiğini belirtmiştir. Bundeskartellamt tarafından yapılan basın açıklamasında kararın henüz kesin olmadığı ve Facebook’un karara karşı bir ay içerisinde kanun yollarına başvurabileceği de belirtilmiştir.