Fransa Rekabet Kurumu Apple’a ürün ve müşteri paylaşımı yaptığı, yeniden satış fiyatını belirlediği ve bağımsız distribütörlerin ekonomik bağımlılığını kötüye kullandığı gerekçeleriyle 1.1 milyar avro para cezası verdi. Ayrıca Kurum, Apple’ın kendi distribütörleri olan Tech Data’ya 76.1 milyon avro ve Ingram Micro’ya 62.9 milyon avro para cezası verdi. Kurum bu cezayı, Apple’ın ileri teknoloji özel ürünlerinin dağıtıcısı eBizcuss (Apple Premium Reseller -APR- ) tarafından yapılan şikayete binaen verdiğini açıkladı. Kurum, Apple ve distribütörlerinin merkezlerinde baskın şeklinde yerinde incelemeler gerçekleştirdi. Yapılan araştırmalar sonucunda Apple’ın Fransa’daki iPhone haricindeki elektronik ürün dağıtım ağında rekabete aykırı üç faaliyet gerçekleştirdiği tespit edildi:

– İki distribütörü arasında ürün ve müşteri paylaşımı yapılması

Kurum, 2005 yılından Mart 2013 tarihine kadar Apple’ın, iki distribütörü Tech Data ve Ingram Micro arasında ürün ve müşteri paylaşımı yaptığını açıkladı. Böylelikle Apple’ın distribütörlerinin ticari özgürlüğünü kısıtladığı tespit edildi. Apple’ın distribütörler tarafından yapılan satışları kontrol ederek ve dağıtım ağını kayırarak toptan satış pazarında rekabetin engellenmesine yol açtığı açıklandı. Kurum, Apple’ın bu uygulamasının kendi iki distribütörü ile birlikte APR’ler ile doğrudan rekabete girmesine yol açtığını belirtti. Sonuç olarak, marka içi rekabet olarak bilinen farklı dağıtım kanalları arasında Apple markalı ürünlerin satışı prensip olarak Fransa’da var olması gerekirken, toptan satış pazarında tam olarak gerçekleşmemiştir. Ayrıca bu durum perakendeciler arasındaki rekabeti, perakendecilerin distribütörler arasındaki rekabetten faydalanmalarını engelleyerek sınırlandırmıştır.

– APR’lerin satış fiyatlarının belirlenmesi

Kurum, Apple’ın APR’leri Apple Store’lardaki fiyatlarla aynı fiyatları uygulamaya zorladığını tespit etti. İlk olarak Apple, perakende mağazalarının fiyatlarını internet sitesi dahil olmak üzere tüketicilerin erişebileceği çeşitli yerlerde “önerilen” fiyatlar olarak yayınladı. İkinci olarak, markanın iletişim ve pazarlamaya ilişkin sözleşme hükümleri ile APR’lerin promosyon düzenleyebileceği koşulları oldukça sıkı şekilde düzenledi. Üçüncü olarak, Apple fiyat izleme sistemi üzerinden APR’lerin fiyatlarını takip ederek, kendi belirlediği fiyatların uygulanmasını sağladı. Ek olarak, Apple’ın izin vermediği bir indirim yapıldığında promosyonların uygulanmayacağı yönünde tehditlerin mevcut olduğu belirtildi. Bir APR olan eBizcuss’un, “Apple’ın bir tüketici fiyat politikası uyguladığını fark ettik. Fiyatların Apple’ın önerdiği fiyatlardan düşük olması durumunda, yerel Apple satış temsilcileri bizden fiyatları yükseltmemizi istemek için bizimle iletişim kurmuştu.” şeklinde beyanda bulunduğu açıklandı.

– APR’lerin ekonomik bağımlılığının kötüye kullanılması

Kurum, APR’lerin Apple’a olan ekonomik bağımlılığını Apple’ın kötüye kullandığını tespit etti. APR’lerin sözleşmeleri neredeyse münhasır olarak Apple ürünlerini satmalarını gerektirecek şekilde düzenlenmiştir. Ayrıca sözleşmelerde, APR’lerin sözleşme süreleri boyunca ve sona ermesinden sonra altı aya kadar, Avrupa çapında rakip bir markanın münhasır satışı konusunda uzmanlaşmış herhangi bir mağaza açmasını yasaklayacak şekilde düzenlenmiştir.

APR’ler Apple’a ekonomik olarak bağımlı teşebbüsler oldukları için Apple’ın ihlal oluşturan faaliyetleri APR’lerin de satış politikalarını etkilemektedir. Örneğin birçok APR, Apple tarafından doğrudan veya distribütörleri aracılığıyla uygulanan müşteri tahsis politikası nedeniyle arz kısıtlamaları ile karşılaşmaktadır. Stoklarda olan ürünlerin özellikle yeni ürünlerin piyasaya sunulduğu hallerde APR’lere daha az bir şekilde gönderilmesi APR’ler açısından müşteri taleplerinin karşılanamaması ve müşteri kaybına yol açmaktadır. APR’ler Apple’ın piyasaya yeni çıkardığı ürünler hakkında kendilerine bilgilendirme yapılmadığını ve genellikle basından öğrendiklerini, hatta bazı ürünlerin lansmanları hakkında iletişim kurmalarına izin verilmediğini belirttiler. Başka bir gerekçe olarak da APR’lerin ödül sisteminin Apple’ın kendi distribütörlerine göre daha belirsiz ve miktarları açısından daha ayrımcı olduğu belirtildi. Bu gibi uygulamalar Apple’ın kendi distribütörleri ile APR’leri eşit konumda tutmamasına ve APR’lerin zayıf kalarak bazı durumlarda piyasadan dışlanmasına yol açmaktadır. Sonuç olarak Kurum, Apple’ın APR’lerin ticari özgürlüğünü anormal ve aşırı bir şekilde sınırladığına karar vermiştir.